In tegenstelling tot windmolens van maximaal zo’n 20-30 meter hoogte, zijn de nieuwe windturbines van een heel ander kaliber. Moderne windturbines bereiken tiphoogten tot maar liefst 260 meter hoogte en zijn daarmee meer dan prominent aanwezig in het landschap. Waar voorheen de toerist het prachtige Nederlandse, gebalanceerde landschap kwam bewonderen met haar klassieke windmolens, zo is diezelfde toerist niet te porren om te komen kijken naar een horizon met tientallen, soms wel honderden moderne windturbines.
Dit boek begint met een stukje oer-Hollandse geschiedenis van de windmolen en gaat dan snel over naar de ontwikkeling van de eerste windturbines, machines die louter bedoeld zijn om energie op te wekken. Naast de ontwikkeling en het gebruik van deze technologie, wordt ingegaan op het waarom van de energie-transitie. Die is in belangrijke mate een opmaat geworden voor de opkomst van allerlei financiële markten, met name rond CO2. Om de achtergrond van de hele energietransitie — waar de excessieve toename van de bouw van windturbineparken een belangrijk onderdeel van is — te kunnen begrijpen, informeer ik u eerst uitgebreid over het gevoerde beleid en de motivatie daarvan.
Ik besteed in dit boek veel aandacht aan de schadelijke gevolgen voor mens en natuur, veroorzaakt door zowel de bouw, de installatie en het gebruik, als de verwijdering van windturbines. Al deze schadelijke effecten, naast de gevaren die optreden tijdens het gebruik, worden met praktijkvoorbeelden toegelicht. Bewust gebruik ik in dit boek niet het op grote schaal misbruikte woord ‘duurzaam’. De reden waarom wordt vanzelf duidelijk tijdens het lezen.
Tot slot bespreek ik aan de hand van praktijkvoorbeelden ook wat het klimaatbeleid precies betekent voor uw portemonnee.
Een boek over de impact van grootschalige energieopwekking met windturbines komt geen moment te vroeg. Aangezien de overheidsplannen voor de energie-transitie verregaande veranderingen voor het landschap en de samenleving zullen inhouden, werd het hoog tijd om het publiek te informeren over de achtergronden van de energietransitie, een transitie die in Nederland hoofdzakelijk is gericht op windenergie, zowel op land als op zee. De berichtgeving daarover via onze publieke omroepen en reguliere kranten, is de laatste decennia steeds eenzijdiger en incompleter geworden. Het is daarom heel goed mogelijk dat u na het lezen van dit boek wellicht anders zult aankijken tegen de energietransitie in het algemeen, en windturbines in het bijzonder.
Mijn advies is om na het lezen zélf verder op onderzoek te gaan, naar onderwerpen die uw interesse hebben gewekt, maar vooral naar die onderwerpen waarbij u twijfelt of de door mij gepresenteerde informatie wel of niet klopt. Om u daarbij te helpen heb ik aan het eind van elk hoofdstuk een aantal referenties opgenomen. Die lijst is, gezien de enormiteit van het onderwerp, uiteraard niet compleet. Met de zoektermen in dit boek kunt u echter uitstekend aan de slag.
Hopelijk bent u het, na het lezen van dit boek, met mij eens dat het van het grootste belang is dat de informatie in dit boek wijdverspreid wordt. De schade aan het milieu — flora en fauna — zal, naarmate de plannen voor windenergie richting 2050 verder worden gerealiseerd, immers exponentieel gaan toenemen. Het delen van informatie over de negatieve aspecten van deze windhandel in energie is van cruciaal belang. Alleen gezamenlijk kunnen we terugkeren van de ingeslagen, doodlopende weg.
Inhoudsopgave
Voorwoord | Coen Vermeeren
Inleiding
Hoofdstuk 1: Historie van de windmolen
Toepassingen van wind- en watermolens
De nieuwe industriële revolutie
Hoofdstuk 2: De windturbine voor het opwekken van energie
Het werkingsprincipe van de windturbine
De opbouw van de windturbine
De rotorbladen
De fundering van windturbines
Heien in de zeebodem
Grondstoffen en delving
Hoofdstuk 3: Het klimaatbeleid en de gevolgen voor de samenleving
Agenda 21
Agenda 2030
De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties
Europese Green Deal
Het Nederlandse klimaatbeleid
Regionale Energie Strategie
Hoeveel windturbines hebben we eigenlijk nodig?
Oudeschip, Oost-Groningen
De gevolgen van het Nederlandse klimaatbeleid
Hoofdstuk 4: Klimaatverandering?
Code rood voor het klimaat
Al Gore
CO2 en het klimaat
Het IPCC
De logica
Hoofdstuk 5: De economische aspecten
De kosten voor bouw, installatie en exploitatie van windturbines
Exploitatie
De systeemkosten
Onvoorziene kosten
Energieopbrengsten en subsidiëring
Afnemende windsterkte
Bijdrage aan de economische groei
Investeerders in windparken
Carbon credits
Inzicht in klimaatuitgaven
Impact van windenergie op het elektriciteitsnet
De betrouwbaarheid van het huidige netwerk
Wat betekent dit allemaal voor uw portemonnee
Hoofdstuk 6: De gevolgen van windturbines voor mens en natuur
De schade aan bossen
Vogels, vleermuizen en insecten
Effecten op vogels
Effect op vleermuizen
Maatregelen ten behoeve van de populaties
Effecten op insecten
De Noordzee: van natuur naar industrieel windturbineveld
Impact op bultrugwalvissen aan de Amerikaanse Oostkust
Verstoringen door bekabeling op de zeebodem
Weers- en klimaatbeïnvloeding door windturbines
Akoestische vervuiling
Slagschaduw
Waardedaling van woningen
SF6 voor elektrische isolatie
Bisfenol-A
Andere risico’s rond windturbines
De gevolgen van achterstallig onderhoud in beeld
Gebruik en lekkage van synthetische olie
Windturbineafval
Strijdende belangen
Dankwoord
Verklarende woordenlijst
Meer lezen
Foto’s
Over de auteur
